
Lwowscy naukowcy z Instyt. Sztuki w Sandomierzu


Przygotowując się do konserwacji bazyliki katedralnej w Sandomierzu przeprowadzane są różne badania historyczne, ikonograficzne, porównawcze nie tylko przez konserwatorów praktyków, ale także przez wspomagających ich historyków sztuki. Sandomierz może szczycić się tak wspaniałymi freskami jagiellońskimi, które są symbolem, znakiem łączących się tu kultur wschodu i zachodu. Pozostają jednak zagadką co do ich autorstwa, a nawet przesłania. Badająca te tematy pani profesor Anna Różycka Bryzek z Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych niestety zmarła przed dwoma laty nie ukończywszy swojej pracy. Jej badania zostaną opublikowane. Jest to głos wnoszący nowy wymiar odczytywania przesłania ponadczasowego tych scen. Czekamy też na wyniki badań jakie poprowadzi wysokiej klasy konserwator i znawca tego tematu profesor Władysław Zalewski, który przygotował program badawczo konserwatorski. Do tych badań pragną włączyć się również naukowcy z Ukrainy stąd ich obecność w Sandomierzu. Pragniemy przygotować naukową konferencję z udziałem różnych ośrodków naukowych i konserwatorskich jeszcze tej jesieni a najpóźniej wczesną wiosną, kiedy będziemy po decyzji o przyznanych funduszach(co ma nastąpić jesienią) i w początkach prac. Prezbiterium wówczas nie będzie wyłączone z funkcji liturgicznych, dopiero w drugim etapie badań i konserwacji to jest za dwa lata. Przez ten czas liczymy na zakończenie prac w kaplicy Mansjonarskiej i konserwacji rokokowej polichromii Bartłomieja Gołębiowskiego i Mateusza Rejchana. Mam nadzieję, że współczesne metody badawcze przyczynią się do wzbogacenia naszej wiedzy na temat tego zespołu zabytków. Konserwujący je prawie przed wiekiem Julian Makarewicz ze swoim zespołem przyczynił się do ich zachowania dla pokoleń. Freski opisywał od strony
ikonograficznej w swojej pracy naukowej ks. Stanisław Makarewicz
(Bazylika Katedralna w Sandomierzu. Przewodnik, Wydawnictwo Diecezjalne 1976 r. Wyd. I, 127, ilustrowana). Stan badań i dokumentacja konserwatorska tamtych prac nie zachowała się jednak się do naszych czasów być może z powodu wojny. Zapewne należy pozostawić część jego prac ale trzeba spróbować odsłonić najbardziej pierwotną warstwę. Stan zachowania przyczepności do podłoża jest bardzo słaby, dlatego do prac należy przystąpić jak najszybciej. Cieszy fakt, że istnieje coraz to większe zrozumienie dla tej inicjatywy ze strony naukowców oraz społeczności Sandomierza, diecezjan a także środków przekazu. W tym roku mija 120 lat od ich początku odsłaniania spod warstwy pobiały, którą były zakryte w roku 1711. Miejmy nadzieję, że konserwacje te zostaną ukończone przed rokiem 2018, który będzie rokiem obchodów 200 rocznicy powstania naszej Sandomierskiej diecezji. Należy jednak temu zamierzeniu poświęcić dużo cierpliwości aby nie popełnić nieodwracalnych błędów i zachować to dzieło dla potomnych.
Ks. Andrzej Rusak