Przez niemal już cały rok 2006 mieszkańcy Opatowa i diecezji sandomierskiej czcili jubileusz 800.lecia istnienia i działalności kapituły kolegiackiej (najstarsza wzmianka o jej istnieniu znajduje się w dokumencie księcia Leszka Czarnego z 1206 r.). Zwieńczeniem tych obchodów były uroczystości, które odbywały się w Opatowie w dniach 11 i 12 listopada 2006 r. Zbiegły się one ze wspomnieniem św. bp. Marcina z Tours, patrona opatowskiej kolegiaty i kapituły oraz 88. rocznicą odzyskania niepodległości przez Polskę, w związku z czym w sobotę Msza Święta pontyfikalna, poprzedzona była programem religijno-patriotycznym w wykonaniu młodzieży. W uroczystościach udział wzięli członkowie kapituły kolegiackiej, władze samorządowe, poczty sztandarowe, przedstawiciele instytucji, zakładów pracy, młodzież szkolna, harcerze. Mszy Świętej przewodniczył bp Piotr Libera, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski, oraz bp Andrzej Dzięga, ordynariusz diecezji sandomierskiej. W uroczystej procesji Eucharystia relikwii św. Marcina zostały wprowadzone do kolegiaty. W dwunastowiecznych murach rozległ się potężny śpiew "Bogurodzica Dziewica, Bogiem sławiena Maryja". - Dana nam jest radość przeżywać apogeum jubileuszu 800. lecia udokumentowanego istnienia kapituły kolegiackiej - powiedział ks. dr Michał Spociński, dziekan kapituły opatowskiej, witając gości, kapitułę i parafian. Raduje się nasza kolegiata bogata w historię, niezłomny świadek wiary i dziejów. Raduje się kapituła, bo jej nieprzerwana historia należy do najdłuższych i najświetniejszych w Polsce. Raduje się dziś cała opatowska ziemia przez Opatrzność ubogacona w dar niezwykłej świątyni. Radujemy się wszyscy zgromadzeni przy ołtarzach blaskiem nieziemskiej chwały św. Marcina - mówił ks. dziekan. Z kolei bp Andrzej Dzięga jako pasterz Kościoła sandomierskiego podkreślił znaczenie opatowskiej kolegiaty i kapituły w życiu Kościoła i narodu: - Od 800 lat ta świątynia uczestniczy w ewangelicznym kształtowaniu ziemi polskiej, świętokrzyskiej i małopolskiej. Kształtuje serca i umysły, uczy miłować Boga poprzez kult, ale też uczy miłość ku Bogu okazywać przez porządek ziemskich spraw. Z wnętrza tej świątyni tchnienie mądrości, porządku i miłości niosło się w liczne obszary spraw polskich pokolenia za pokoleniem. Jak wspomniał ks. biskup, rządy zaborców spowodowały, że możliwości prastarej kolegiaty stały się ograniczone, a kapituła kolegiacka zraniona, pomniejszona, nie była w stanie prowadzić swoich dzieł kultu, modlitwy, pobożności i studiów. - Przez cały 2006 rok gromadzimy się w tej świątyni, aby przed Bogiem w modlitwie stawać, a równocześnie aby poznawać prawdę o wczorajszym dniu tej świątyni i kapituły, a poznając, by je na nowo ewangelicznie kształtować, by dźwigać się na nowo i z nową mocą i nadzieją patrzeć w jutro, z odwagą i mocą kształtować dzieje polskiej ziemi i Narodu - mówił. Opatrzność Boża sprawiła, że ten dzień jest dniem modlitwy za Polskę. Dla tej świątyni to nic nowego. Przywykła z Polską radować się i witać, smucić i cierpieć, przywykła z Polską szukać nowej nadziei. Z okazji jubileuszu biskup sandomierski ogłosił dekret o powiększeniu kapituły kolegiackiej w Opatowie do stanu z XVIII w, sprzed rozbiorów.

Homilię wygłosił bp Piotr Libera, ukazując św. bp. Marcina z Tours, patrona opatowskiej kolegiaty i kapituły, jako wzór ewangelicznej posługi miłości wobec bliźniego będącego potrzebie, promotora kultu dawania oraz cywilizacji dzielenia się, a także jako prawdziwego ojca i nauczyciela życia wspólnotowego. Communio - wspólnota stanowi - jak wyjaśniał kaznodzieja - pierwotny fundament teologiczno-prawny, na których powstały kapituły - kolegium duchownych powołane do krzewienia i pielęgnowania duchowości komunii, miejsce i płaszczyzna budowania wspólnoty eklezjalnej. Kapituły stanowiły nie tylko centrum życia religijnego, ale także kształcenia elity umysłowej, kulturalnej, a we wcześniejszych wiekach - politycznej, niosły posługę chorym i cierpiącym. - Celebrując uroczyście jubileusz, powracamy do źródeł, początków, by lepiej zrozumieć wezwania, jakie dziś stoją przed nami. Gremium kościelne powinno promieniować duchową wspólnotą na cały Kościół katolicki - mówił dostojny gość. Jestem przekonany, że w Kościele, który jest w Polsce, istnieje potrzeba pogłębionej refleksji, zmierzającej do ponownego zdefiniowania wspólnoty i kapituły we współczesnej rzeczywistości eklezjalnej, na której opiera się cały Kościół i wszystkie jego instytucje. Owocem refleksji byłyby nowe, bardziej ewangeliczne, autentyczne, dynamiczne kapituły, a tym samym nowe oblicze Kościoła, bardziej atrakcyjne dla ludzi naszych czasów. Czyż nowa iskra inspirująca dla kapituł rozsianych po polskiej ziemi nie może wyjść od opatowskiej kapituły, która szczyci się w porządku chronologicznym palmą pierwszeństwa? - podsuwał swoje przemyślenia jako podarunek jubileuszowy bp Piotr Libera. Dziękując Panu Bogu za całe dobro wypracowane na przestrzeni przez 800 lat istnienia i działania opatowskiej kapituły kolegiackiej, wznosił modlitwę, aby ten dar został pomnożony i przekazany następnym pokoleniom. Życzył również, aby Polacy mogli mądrze korzystać z darów wolności, m. in. biorąc udział w wyborach i powierzając wartościowym osobom losy naszych małych ojczyzn.

Dopełnieniem uroczystości było poświęcenie przez ks. bp. Piotra Liberę czterech bocznych ołtarzy i osiemnastowiecznej ambony, odnowionych ostatnio dzięki wielkiemu zaangażowaniu ks. dziekana Michała Spocińskiego i parafian. Pozostało jeszcze wiele do zrobienia w tej wspaniałej świątyni - mówił z troską bp Andrzej Dzięga, ale też i wiele już odrestaurowano. Po Mszy Świętej złożono uroczyście kwiaty pod krzyżem powstańców styczniowych na opatowskim rynku.

Kolejnej jubileuszowej Mszy Świętej pontyfikalnej, która odprawiona została wieczorem, przewodniczył abp Sławoj Leszek Głódź. Uczestniczyli w niej księża związani z Opatowem. Po Mszy Świętej w uroczystej procesji relikwie św. Marcina zostały przeniesione z kolegiaty do kościoła Ojców Bernardynów.