Msza święta w bazylice katedralnej w Sandomierzu pod przewodnictwem kard. Pétera Erdö, prymasa Węgier, rozpoczęła 10 maja br. konferencję naukową pt. "Węgry - Polska wspólne dziedzictwo".

Część naukowa odbyła się w Domu Katolickim w Sandomierzu. Pierwszy wykład "Rozwój Kościoła węgierskiego na przestrzeni ostatnich 25 lat" - wygłosił kard. Péter Erdö, prymas Węgier. Odwołując się do bogatego materiału faktograficznego kard Erdö ukazał bardzo dotkliwe prześladowanie Kościoła węgierskiego w latach 1949-1989, w przeciągu całego półwiecza. Nastąpiła bardzo głęboka sekularyzacja społeczeństwa polegająca m.in. na upadku wartości życia ludzkiego i drastycznym spadku powołań kapłańskich. Zauważył wielki wpływ pielgrzymek Jana Pawła II w latach 1991 i 1996 na odnowę Kościoła.

"Obraz młodych kapłanów na Węgrzech" - przedstawił biskup Esztergom - Lászlo Kiss Rigo. Ukazał obecną strukturę seminariów duchownych i szkolnictwa kościelnego na Węgrzech. Istnieje 7 seminariów diecezjalnych i seminarium centralne przy Uniwersytecie Katolickim w Budapeszcie. Seminarium boryka się jednak z problemem znikomości powołań kapłańskich. Trochę lepiej sytuacja ma się w zgromadzeniach zakonnych. Biskup odwołał się też do swoich osobistych doświadczeń: wychowany w Indiach, jako Węgier, by tu jako kapłan i biskup nowopowołany głosić Ewangelię w kościele tak poranionym reżimem komunistycznym.

O sytuacji polskiego duchowieństwa na Węgrzech w czasie II wojny światowej opowiedział Andrzej Przewoźnik, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie. Mówił, że duchowieństwo nie tylko towarzyszyło żołnierzom i oficerom Wojska Polskiego w czasie kampanii wrześniowej 1939 r., ale później brało udział w działalności konspiracyjnej, kontaktach Stolicy Apostolskiej z Polską pod okupacją hitlerowską oraz ratowaniu Żydów na terenie Węgier. Referat ukazał również sylwetki najbardziej zasłużonych i zaangażowanych kapłanów.

Ostatni wykład pt. "Powojenne losy Kościoła katolickiego na Węgrzech z polskiej perspektywy" wygłosił dr Andrzej Grajewski, zastępca red. naczelnego "Gościa Niedzielnego" w Katowicach. Nakreślił zgubny wpływ szczególnie "stalinowskiego cezaropapizmu" i ogrom represji, które dotknęły Kościół węgierski o wiele silniej niż Kościół w Polsce.

Podczas sesji zostało powołane Centrum Współpracy Polsko-Węgierskie w Sandomierzu, którego dokonał biskup sandomierski Andrzej Dzięga.

Po południu prymas Węgier odsłonił i poświęcił pamiątkową tablicę upamiętniającą tysiącletnie więzi Węgier i Polski, umieszczoną na ścianie Instytutu Teologicznego. Inicjatorem i fundatorem pamiątkowej tablicy jest Andrzej Przewoźnik, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie.

Następnie Prymas Węgier wziął udział w konferencji prasowej zorganizowanej w Domu Katolickim w Sandomierzu. Prymas poinformował, że w seminarium duchownym w Estergom zostanie otwarty wydział badań archiwalnych średniowiecznych. Przypomniał też fakt, że metropolia Estergom przez 770 lat graniczyła z archidiecezją krakowską, w skład której wchodziła ziemia sandomierska.

W Muzeum Diecezjalnym została także otwarta w obecności kardynała Pétera Erdö, prymasa Węgier i bp. Andrzeja Dzięgi wystawa "Wspólna historia polsko-węgierska". Prezentowane na wystawie pamiątki, zbierane na terenie Polski, pochodzące z prywatnej kolekcji Ákosa Engelmayera, ambasadora Republiki Węgierskiej w Polsce w latach 1990-1995, przybliżają wspólne losy narodu węgierskiego i polskiego.

Ostatnia część spotkania miała miejsce w sanktuarium na Świętym Krzyżu. W kaplicy relikwii Krzyża Świętego bp Andrzej Dzięga powiedział: "jest to historycznie i nie tylko najwyższej rangi sanktuarium diecezji sandomierskiej. Jako biskup tego miejsca witam niezwykłego pielgrzyma - prymasa Węgier i wszystkich pielgrzymów. Kustosze, ojcowie oblaci przygotowali liturgię, adorację relikwii Krzyża świętego. Podczas tej liturgii będą elementy śpiewu, ciszy i medytacji, i ucałowanie relikwii Krzyża świętego. Stajemy na Golgocie, pod krzyżem i zaczynamy się modlić". Wizyta w świętokrzyskim sanktuarium jest zarazem przygotowaniem do obchodów 1000-lecia tegoż sanktuarium, które przypadnie w 2006 roku.

Organizatorem konferencji jest Instytut Teologiczny w Sandomierzu.