Znakiem czasu dla mieszkańców Opatowa i ich ogromnym przywilejem jest odkrywanie duchowego przesłania św. Marcina Biskupa zapisanego w historii XII-wiecznej kolegiaty. W kolejnym roku jej odnawiania św. Marcin przemówił freskiem odkrytym w kapitularzu, w którym ukończony został pierwszy etap prac renowacyjnych. Prace rozpoczęte w maju 2010 roku, po upływie 6 miesięcy pozwalają na pierwsze spostrzeżenia odnośnie do technicznych rozwiązań praktycznych stosowanych w pierwszych polskich świątyniach, do których bez wątpienia należy kolegiata w Opatowie. Miejsce zebrań kanoników kapituły kolegiackiej było doskonale przystosowane do użytkowania w warunkach surowego klimatu atmosferycznego. Okazuje się, że ogrzewał je kominek, wykonany prawdopodobnie pod koniec XV w. z cegły palonej, umieszczony w północno-wschodnim narożniku. Konserwatorzy odnowili i wyeksponowali jego elementy, zachowując okopcenia świadczące o eksploatowaniu urządzenia, co pośrednio dowodzi całorocznego zbierania się wspólnoty kanonickiej. Jednak najważniejszym odkryciem jest XVII-wieczny fresk na wschodniej ścianie pomieszczenia. Przedstawia on scenę dzielenia się Marcina młodego żołnierza płaszczem z klęczącym żebrakiem. Scena, artystycznie bliska przedstawieniu na XVI-wiecznej miniaturze Stanisława Samostrzelnika zdobiącej dokument zwany przywilejem opatowskim, tutaj zda się mieć zadanie nie tyle zdobić, co edukować. Wymowne jest zastosowanie klęcznika, który z jednej strony może sugerować chęć ochrony kolan przed zimnem i wilgocią codziennie żebrzącego kaleki, z drugiej zaś narzuca uniwersalne skojarzenie z człowiekiem modlącym się o wstawiennictwo. Zarówno jedna interpretacja, jak druga potwierdzają ciągłość i intensywność kultu świętego Marcina Biskupa w Opatowie, który jest nie tylko patronem opiekującym się świątynią i kapitułą, ale też przykładem postępowania wobec potrzebujących. Z nadzieją trzeba oczekiwać na kontynuację pracy w pomieszczeniu, w którym według ekspertyzy wykonanej w 2007 roku, polichromia położona jest na wszystkich jego ścianach i czeka na odkrycie oraz nowe odczytanie. Bezcenne jest świadectwo czci okazywanej świętemu Marcinowi przed trzema wiekami, które jest dla współczesnych zachętą i umocnieniem do pielęgnowania pamięci o jego duchowym wpływie na wieloaspektowy kształt Opatowa. W planach w tym miejscu jest urządzenie muzeum kolegiaty.