
W 40. rocznicę śmierci ks. F. Trochonowicza

Sesja Wspomnieniowa w 40. rocznicę śmierci ks. Franciszka Trochonowicza miała miejsce 21 marca 2009 roku w sanktuarium Matki Bożej w Janowie Lubelskim. Sesja została zorganizowana wspólnie przez Muzeum Regionalne oraz parafię Św. Jana Chrzciciela w Janowie Lubelskim. Spotkanie rozpoczęła Msza Święta w kościele św. Jana Chrzciciela. Eucharystii przewodniczył ks. infułat Edmund Markiewicz, zaś homilię wygłosił ks. prof. dr hab. Walerian Słomka. W Mszy Świętej wzięło udział 10 kapłanów, głównie byłych wikariuszy parafii janowskiej, którzy współpracowali z ks. Franciszkiem Trochonowiczem. Księża ci obecnie pracują w trzech diecezjach: sandomierskiej, lubelskiej i zamojsko- lubaczowskiej. W homilii ks. Walerian Słomka przedstawił postać ks. Trochonowicza oraz ukazał totalitaryzm hitlerowski i komunistyczny jako zagrożenia, z którymi musiał zmagać się duchowny. Śpiewy liturgiczne przygotowała młodzież z grupy Pokolenie Jana Pawła II.
Druga część sesji złożona z serii wykładów oraz wspomnień odbyła się w domu parafialnym. Pierwszy referat zaprezentował ks. dr Jacek Staszak, proboszcz i dziekan z Janowa Lubelskiego. W swym referacie ukazał on stosunki państwo-Kościół w PRL (1945-1970). Wystąpienie zawierało omówienie głównych ograniczeń, jakie zastosowała komunistyczna władza względem Kościoła katolickiego w Polsce: przejęcie Caritas, usunięcie katechezy ze szkół, rozwijanie ruchu tzw. księży patriotów i wiele innych. Dzięki temu słuchacze mogli zrozumieć, w jakich warunkach dane było żyć ks. Franciszkowi Trochonowiczowi. Drugim wystąpieniem był referat mgr Barbary Nazarewicz, dyrektor Muzeum Regionalnego w Janowie Lubelskim, dotyczący sylwetki bohatera sesji. Prelegentka korzystając ze wspomnień zamieszczonych w Wiadomościach Diecezji Sandomierskiej i materiałów źródłowych z Archiwum Diecezji Sandomierskiej, ukazała koleje życia ks. Trochonowicza. Składało się na nie: dzieciństwo, studia seminaryjne i zagraniczne w Lowanium (Belgia), wikariat w Zamościu, pobyt w obozie koncentracyjnym w Dachau, pełnienie funkcji dyrektora Caritas, proboszcza i dziekana w Kraśniku i Janowie Lubelskim (1955-1969). Referat zawierał nie tylko "suche" informacje, ale również oryginalne wypowiedzi duchownych na temat byłego proboszcza janowskiego. Ostatnim wystąpieniem był referat dk. mgr Piotra Tylec na temat represji komunistycznej władzy wobec ks. Franciszka Trochonowicza. Obok przekazywanych informacji, wyświetlona została prezentacja multimedialna, zawierająca oryginalne dokumenty źródłowe, głównie z IPN o. Lublin. Ówczesny dziekan janowski zaliczany był przez komunistów, jako niezwykły "wróg" PRL. Stąd jego osobę dotknęło wiele represji: restrykcje finansowe, rozmowy profilaktyczno-ostrzegawcze, kontrola korespondencji i wiele innych. Oto jedna z opinii komunistycznych władz na temat ks. Trochonowicza: "Jako dziekan wykazuje wrogi stosunek do władzy ludowej, oddziaływując w tym kierunku na podległy mu kler".
Ostatnią częścią sesji były wspomnienia o ks. Franciszku Trochonowiczu. Podzielili się nimi: ks. Antoni Bezpalko (Annopol), ks. Władysław Kozak (Lipa), ks. Romuald Bekier (Radzięcin) oraz Tadeusz Gajewski (Janów Lubelski). Sesję podsumował ks. inf. Edmund Markiewicz. Sesji towarzyszyła wystawa: "Twarze lubelskiej bezpieki", przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie oraz wystawa fotografii związanych z ks. Trochonowiczem, zorganizowana przez pracowników Muzeum Regionalnego w Janowie Lubelskim. Pamiątkowe zdjęcia zostały przyniesione przez janowskich parafian. Na zakończenie delegacje parafii Św. Jana Chrzciciela, starostwa powiatowego i Urzędu Gminy złożyły kwiaty na grobie kapłana na janowskim cmentarzu.
Dk. Piotr Tylec