Już po raz drugi z incjatywy ks. bp. prof. dr. hab. Andrzeja Dzięgi, ordynariusza sandomierskiego, odbyło się w dniu 14 lutego br. Sandomierskie Spotkanie Cyrylometodiańskie pt. "Duchowi Ojcowie Słowian". Na sesji w Domu Katolickim w Sandomierzu obecny był pierwszy prezydent Słowacji Michał Kowacz, ks. bp Kazimierz Górny, ordynariusz rzeszowski, biskupi sandomierscy Marian Zimałek i Edward Frankowski, ks. biskupi ze Słowacji, Czech, Ukrainy, Polski, przedstawiciele rządu, władz województwa podkarpackiego, świętokrzyskiego i lubelskiego oraz samorządowych, ambasador i profesorowie wyższych uczelni ze Słowacji oraz z diecezji sandomierskiej, słowacki chór greko-katolicki, młodzież szkolna.

Podczas sesji wykład "Spotkania velehradzkie" na temat ruchu jednoczenia się chrześcijan słowiańskich wygłosił abp Jan Graubner z Ołomuńca (Czechy). Metropolita morawski przypomniał, że początkami ruch ten sięga on IX w., kiedy św. Cyryl i Metody jako misjonarze w państwie wielkomorawskim potrafili głosić i skutecznie budować jedność Kościoła, która już wtedy była zagrożona. Dlatego słowiańskie starania o jedność odwołują się do ich imion i nawiązują do ich wielkiego dzieła.

Ruch unionistyczny nasilił się w XIX w. Ksiądz arcybiskup wskazywał na Welehrad jako centrum czci Cyryla i Metodego oraz dążeń zjednoczeniowych. Kongresy unionistyczne w Welehradzie odbywały się od 1907r., wznowione zostały po II wojnie światowej. Przypomniały rozdzielonym chrześcijanom, że pojednanie jest wolą samego Boga. Wytyczony kierunek działań jednoczeniowych podjął Sobór Watykański II. Wiele propozycji zjazdów welehradzkich zamieszczono jako wytyczne dla pracy unionistycznej w całym Kościele, zwłaszcza formę dialogu w prawdzie i szczerości. Unionizm, przerodził się w szeroko pojęty ekumenizm, w którym główną inicjatywę ma Stolica Apostolska.

Szczególny szacunek dla św. Cyryla i Metodego okazał papież Jan Paweł II, kiedy w 1980 r. ogłosił tych świętych patronami Europy, a w roku 1985 ofiarował bazylice w Welehradzie Złotą Różę. Pięć lat później przybył do Welehradu osobiście i tam ogłosił zwołanie synodu biskupów dla Europy.

W roku bieżącym, w roku setnej rocznicy pierwszego unionistycznego zjazdu w Welehradzie, odbędzie się dziesiąty zjazd welehradzki. - Chcielibyśmy ekumeniczne inicjatywy Stolicy Apostolskiej wesprzeć oraz rozbudzić zainteresowanie ze strony wierzących. Europa jest dzisiaj wielkim wezwaniem do ewangelizacji i obrony wartości chrześcijańskich. Jest to zadanie, które mogą pełnić wspólnie wierzący wszystkich Kościołów chrześcijańskich. Przykładem jest dla nas także obecny Ojciec św. Benedykt XVI, który widzi potrzebę współpracy wszystkich chrześcijan, a nawet i muzułmanów, w działaniach zapobiegających sekularyzacji społeczeństw. Oby udało się i dzisiaj zapoczątkować wielki ruch ewangelizacji Europy w duchu wielkich apostołów Cyryla i Metodego, tak jak w XIX wieku czynił to ruch unionistyczny - powiedział ks. abp Jan Graubner.

Temat "Początki Słowian i ich duchowych Ojców" przedstawił w czasie spotkania dr Pavol Mačala z Uniwersytetu Katolickiego w Ružomberku, ukazując gospodarność i duchowość Słowian i całe ich dzieje w posłuszeństwie Panu Bogu. Odczytawszy Ewangelię, rozpoznawszy, kim są, zrozumieli, że mają zadanie budować wspólnotę, budować świat. Ks. bp Jan Niemiec z Kamieńca Podolskiego mówił o tęsknotach narodu ukraińskiego i oczekiwaniach w stosunku do Polski i Europy głoszenia Ewangelii, ukazania idei, która zjednoczy ten naród, ewangelicznego świadectwa i spotkań w pojednaniu, poszanowaniu godności ludzkiej i narodowościowej oraz wzajemnego obdarowywania się dziedzictwem.

Na zakończenie sesji odprawiona została w sandomierskiej bazylice katedralnej uroczysta Msza św., której przewodniczył i homilię wygłosił Jego Eminencja ks. kardynał Stanisław Dziwisz, metropolita krakowski. W swej homilii Ks. Kardynał podkreślił, że Święto św. Cyryla i Metodego, wybitnych apostołów, zwraca uwagę na wielkie dzieło ewangelizacji kontynentu europejskiego. Dzięki tym świadkom wiary dzieje naszego narodu wpisują się w dzieje kultury chrześcijańskiej. Dzięki tym dziejom mógł stanąć na tej ziemi papież Polak, którego można uznać za wielkiego kontynuatora dzieł św. Cyryla i Metodego w jednoczeniu chrześcijan. Czynił to, gdy Europa oddzielona była murem ideologii. - Kościół i dzisiaj ma do zaoferowania Europie najcenniejszy dar, jakiego nikt nie może dać- mówił Ks. Kardynał - wiarę w Jezusa Chrystusa, źródło nadziei, która nigdy nie zawodzi, dar leżący u początku jedności duchowej i narodowej, dar, który dzisiaj i w przyszłości może stanowić zasadniczy wkład w rozwój i integrację narodów. Jak podkreślił, jedność musi polegać na harmonii wartości, które winny wyrażać się w prawie i w życiu. - Dlatego - powiedział - za Janem Pawłem II pragniemy zaapelować do twórców przyszłego konstytucyjnego traktatu europejskiego, aby znalazło się we nim odniesienie do europejskiej chrześcijańskiej spuścizny, o budowanie przyszłości na prawdzie o jej korzeniach, dziejach i jej dziedzictwie. Tu, w Sandomierzu, ważnym ośrodku kultury polskiej i europejskiej, powierzmy wszystkie te sprawy wstawiennictwu Patronki całej Europy - Matki Jezusa, Gwiazdy Nowej Ewangelizacji, prosząc, byśmy pozostali wiernymi synami Jezusa, głosili królestwo prawdy, miłości i pokoju.

W czasie Mszy św. modlono się w intencji duchowego zjednoczenia chrześcijan. - Niech będzie Bóg uwielbiony za to, że cała ziemia słowiańska przyjmowała od św. Cyryla i Metodego pierwsze znaki krzyża. Zrosła się z całą chrześcijańską Europą i z tą Europą idzie poprzez dzieje. Także Sandomierz był miejscem, z którego ewangelizacja szła na wschód - powiedział ks. bp Andrzej Dzięga. Na koniec ks. kard. Stanisław Dziwisz dokonał aktu zawierzenia Panu Bogu Europy.