
Noc Muzeów w Domu Długosza

Już po raz czwarty sandomierskie Muzeum Diecezjalne brało udział w europejskiej Nocy Muzeów, udostępniając swoje wnętrza ekspozycyjne w późnych godzinach wieczornych. Tegoroczna edycja zorganizowana została wspólnie z Biurem Wystaw Artystycznych i PTTK. Sandomierskie BWA zaproponowało obejrzenie własnej kolekcji polskiego plakatu politycznego. Z dużym odzewem spotkała się propozycja wieczornego spaceru po mieście z przewodnikami PTTK. Około godz. 22. grupa licząca 100 osób dotarła do Domu Długosza. Muzeum Diecezjalne odwiedziło tego wieczoru 500 osób. W późnych godzinach wieczornych swoją obecnością zaszczycił biskup Krzysztof Nitkiewicz. Muzeum Diecezjalne przygotowało specjalny pokaz odnowionego obrazu Matka Boska Bolesna z Aniołami. Obraz pochodzi z dawnego klasztoru sióstr benedyktynek w Sandomierzu, do tej pory należał do Wyższego Seminarium Duchownego. Zanim trafił do pracowni konserwatorskiej Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, nie budził większego zainteresowania, był brudny i nieczytelny, sądzono, że pochodzi z XIX wieku. Obraz stał się konserwatorskim odkryciem Pracowni Konserwacji i Restauracji Malarstwa Na Podłożach Ruchomych i Obiektów Sztuki Nowoczesnej pod kier. prof. Iwony Szmelter, dr Joanny Czernichowskiej, dr Moniki Jadzińskiej. Prace prowadzone były w roku akademickim 2011/2012 przez studentkę Annę Kowalik.
Obraz Matki Bolesnej z Aniołami z Sandomierza okazał się być dziełem wysokiej klasy. Przedstawienie kompozycji i układy rąk nawiązują do najlepszych renesansowych wzorów Michała Anioła i Leonarda. O weneckiej proweniencji obrazu mogą świadczyć dynamiczne kompozycje zbudowane na diagonalach, szkicowy sposób operowania plamą z widocznym duktem pędzla kształtującym formy oraz teatralne efekty światła. Niedokończony charakter obrazu mógł być zamierzony przez artystę, a namalowany w duchu obiektów tela rense - obecnie rzadko zachowanych, delikatnych przedstawień na płótnie, które w wersji włoskiej miały zaprawę (podobnie jak obraz sandomierski) w odróżnieniu od malarstwa północno-europejskiego.
Okazało się mianowicie, że powstał on w XVI wieku, w kręgu malarstwa włoskiego. Główną postacią obrazu jest Matka Boska dotknięta mieczem, symbolizującym ból i cierpienie. Autor w mistrzowski i unikalny pod względem artystycznym i technologicznym sposób pokazał omdlenie cierpiącej matki podtrzymywanej przez dwa anioły. Na obrazie wrażenie robi nie tylko ruch postaci, lecz przede wszystkim arcymistrzowski renesansowy rysunek, widoczny dzięki badaniom w podczerwieni (IR). Wyjątkowa jest też paleta barwna, na którą składa się bardzo wąska gama kolorystyczna. Autor ograniczył się głównie do czerwieni, brązów, żółcieni ugrowej, jedynie płaszcz Marii jest błękitny, dzięki czemu główna postać zwraca największą uwagę. Sandomierski obraz Matki Boskiej Bolesnej z Aniołami jest niedokończony, dzięki czemu widoczny jest tu cały proces malarski, ze wszystkimi etapami powstawania dzieła.
Urszula Stępień