Uroczystą Mszą Świętą pontyfikalną pod przewodnictwem kard. Franciszka Macharskiego w kolegiacie w Opatowie zakończyły się 12 listopada 2006 roku obchody Jubileuszu 800-lecia Kapituły Kolegiaty Opatowskiej. Kilka tysięcy wiernych zgromadziło się, aby wraz z kard. Franciszkiem Macharskim, biskupami Kazimierzem Ryczanem i Kazimierzem Gurdą z Kielc, Adamem Szalem z Przemyśla, Andrzejem Dzięgą, Marianem Zimakiem i Edwardem Frankowskim z Sandomierza oraz z kilkudziesięciu kapłanami dziękować Bogu za wielkie dzieła, które dokonały się w kolegiacie przez wieki. - Kapituła doczekała się przywrócenia pełni blasku i pełnej struktury. Mówią tutaj wieki kultu Bożego, wieki troski o Polskę i budowania Polski, wieki budowania jedności narodów Europy - podkreślił we wstępie biskup sandomierski Andrzej Dzięga. W homilii kardynał Macharski przywołał postaci wielu świętych, którzy żyli na co dzień miłością Boga i bliźniego, byli zatroskani o biednych i potrzebujących pomocy. Wśród nich wymienił św. Marcina z Tours, św. Franciszka z Asyżu, matkę Teresę, ojca Maksymiliana, brata Alberta, siostrę Faustynę i ojca Pio. Następnie pytał zgromadzonych o ich postawę i miłość, bo "jedna jest Ewangelia i na nią wskazuje Duch Święty i mówi każdemu: ona jest dla wszystkich, bądź gorliwy i nawróć się, usłysz Baranka, bo on kołacze, otwórz swe drzwi, nie lękaj się." W uroczystościach wzięły udział delegacje najstarszych kapituł w Polsce i z sąsiednich diecezji: z Kielc, Krakowa, Radomia, Rzeszowa, Tarnowa, Sandomierza, Stalowej Woli, Ostrowca Świętokrzyskiego i Opatowa oraz osoby konsekrowane, przedstawiciele władz państwowych, minister Przemysław Gosiewski, władze samorządowe i gminne, poczty sztandarowe, kompania reprezentacyjna Wojska Polskiego i orkiestra wojskowa z Lublina. Liturgię śpiewem uświetniły połączone chóry z Sandomierza, Gościeradowa, Janowa Lubelskiego i Zdziłowic. Z rana w kościele ojców bernardynów zgromadzeni wysłuchali referatu ks. Waldemara Gałązki z Sandomierza o historii kapituły Kolegiaty Opatowskiej, a następnie udali się w procesji z relikwiami św. Marcina do kolegiaty Św. Marcina.

Dzień wcześniej parafia świętowała uroczystość odpustową z racji wspomnienia swojego patrona Św. Marcina. Uroczystej Mszy Świętej odpustowej przewodniczył bp Piotr Libera, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski. W homilii bp Libera zwrócił uwagę na sylwetkę Św. Marcina Biskupa, który był miłośnikiem życia wspólnotowego. Odkrył wartość życia w braterskiej wspólnocie, która daje siły i oparcie. Na tym cokole zbudowana jest idea kapituły. Hierarcha stwierdził, że istnieje w kościele potrzeba pogłębienia duchowości: - Niech ta iskra wyjdzie z kapituły opatowskiej - mówił bp Libera. Na zakończenie poświęcił odnowione boczne ołtarze oraz barokową ambonę. Liturgię wzbogacił wspaniałym śpiewem sandomierski chór katedralny. Zaś wieczorem Mszę Świętą z udziałem kapłanów związanych z Opatowem odprawił abp Sławoj Leszek Głódź, biskup warszawsko-praski. W homilii bp Głódź stwierdził, że jubileusz opatowski jest nie tylko wydarzeniem o charakterze lokalnym, ale stanowi trwałą i czytelną wartość dziejowego dorobku Kościoła w Polsce. Następnie przywołał postaci i wydarzenia, które w ciągu wieków kształtowały dzieje świątyni, zgromadzenia kanonickiego, miasta i ziemi opatowskiej. - Te motywy odwieczne, te ślady Boga, którymi przeniknięte są dzieje opatowskiej ziemi, jakby na nowo odsłoniły tegoroczne uroczystości jubileuszowe. Z tych źródeł wiary niech czerpią pokolenia nowego wieku. Niech wspierają się o to co trwałe co wieczne co tworzy autentyzm polskiej narodowej tożsamości. Niech odnajdują Boże ślady w tych znakach chrześcijańskiej wiary i kultury, których tyle można tu napotkać - mówił kaznodzieja. Po Eucharystii wierni w procesji z relikwiami świętego Marcina przeszli do klasztoru ojców bernardynów. - Niech św. Marcin prowadzi nas w procesji i oręduje za nami u Boga - prosił ks. Michał Spociński, dziekan i proboszcz kolegiaty.

Z okazji przypadającego jubileuszu 800-lecia świątyni, decyzją Penitencjarii Apostolskiej - na prośbę biskupa sandomierskiego Andrzeja Dzięgi i za zgodą papieża Benedykta XVI - kolegiata opatowska otrzymała przywilej odpustu zupełnego na cały rok 2006. Warunkiem specjalnym jego uzyskania jest udział w Liturgii Godzin. Uroczystości jubileuszowe rozpoczęły się rok temu 11 listopada 2005 roku. Został powołany także Honorowy Komitet Obchodów Jubileuszu w skład którego weszli m.in. dziekan Kapituły Kolegiackiej ks. Michał Spociński, burmistrz miasta i gminy Opatów Krystyna Kielisz, starosta opatowski Kazimierz Kotowski oraz przewodniczący Mirosław Roszczypała.

Kapituła Kolegiacka w Opatowie pierwszy raz wymieniona jest w roku 1206 w dokumencie Leszka Białego zatwierdzającym darowiznę przez bł. Wincentego Kadłubka wsi Czerników i Gojców dla cystersów sulejowskich. W roku 1325 kapituła składała się z 4 prałatów i 5 kanoników. Rozwój składu osobowego kapituły doszedł w 1765 r. do stanu 12 osób: 4 prałatów i 8 kanoników. W latach 1801-1809 władze austriackie przejęły uposażenie 4 kanonii, co równało się ich likwidacji, a w r. 1865 rząd rosyjski zniósł prałaturę kantorię i pozbawił całą kapitułę uposażenia. Od r. 1865 kapituła składa się z 3 prałatów i 4 kanoników. Od r. 1790 istnieją w Opatowie kanonicy honorowi. Kapituła kanoników jest to kolegium duchownych ustanowione w celu wykonywania uroczystego kultu Bożego w kościele katedralnym lub kolegiackim. Opatowska kolegiata pod wezwaniem św. Marcina z Tours zajmuje wyjątkowe miejsce wśród zabytków architektury romańskiej w Polsce. Jako jedna z nielicznych dobrze dochowana od XII wieku do naszych czasów swoimi rozmiarami, okazałością i wysoką klasą architektoniczną od ponad ośmiuset lat daje świadectwo kunsztu średniowiecznych budowniczych.