"I nie ma w żadnym innym zbawienia, gdyż nie dano ludziom pod niebem żadnego innego imienia [Jezus], przez które moglibyśmy być zbawieni" (Dz 4, 12). Ten fragment można odszukać w księdze Dziejów Apostolskich, która głosi prawdę o zbawieniu w imieniu Jezus. Dla ludzi XXI wieku to zdanie może powodować szereg wątpliwości. Czy jest możliwe zbawienie, czyli wyzwolenie od grzechu w imieniu, nawet, jeżeli jest to imię Jezus? Przecież było to imię popularne i noszone przez wielu mężczyzn. Czy składowa liter: J - E- Z -U -S przynosi zbawienie, czy chodzi o literę, czy może bardziej o osobę, która jest określana tym imieniem?

Odpowiadając na pojawiające się pytania, trzeba rozważyć jak autor powyższych słów, człowiek, żyjący w czasach starożytnych, można powiedzieć biblijnych, mógł rozumieć pojęcie imienia. Jaka treść kryje się pod tym słowem "imię", a w szczególności "imię Boże", wreszcie "imię Jezus?.

Chcąc ująć temat całościowo należy zastanowić się jak rozumiano w ogóle "słowo" i jaka treść kryła się pod słowem "imię" w czasach biblijnych. Następnie trzeba dociec jak rozumiano imię Boże w Starym Testamencie oraz co oznacza imię Jezus w Nowym Testamencie

Hebrajczycy byli świadomi potęgi słowa. Podobnie jak mieszkańcy Mezopotamii i Egipcjanie zdawali sobie sprawę z więzi, jaka istnieje pomiędzy słowem a jego desygnatem. Nazwa była czymś równie realnym i żywym jak rzecz, którą określała; była duszą rzeczy; słowo nie tylko informowało o rzeczy, ale samo na tę rzecz oddziaływało. Słowo samo w sobie miało moc kreacyjną. Słowo sprowadzało błogosławieństwo bądź przekleństwo, pokój albo wojnę, życie lub śmierć. Człowiek Biblii nie odczuwał różnicy między nazwą a rzeczywistością nazywaną: słowo dabar równało się zarówno pojęciu, jak samej rzeczy. Zastąpić słowo innym znaczyło zmienić los, przeznaczenie. Nazywając jakąś rzecz, człowiek Biblii wyrażał i potwierdzał nierozerwalność, jedność owej rzeczy z jej duszą[1].

Imię było dla ludów Biblii czymś realnym, substancjalnym, cząstką bytu czy osoby, do której się odnosiło, swego rodzaju sobowtórem, czy dublerem[2]. Imię utożsamiano z osobą, która je nosiła[3]. Było ono w czasach biblijnych - jak w ogóle w starożytności - więcej niż tylko "zawołaniem". Nadanie imienia zakładało obdarzenie osoby (lub rzeczy) pewnymi pełnomocnictwami[4]. W Izraelu nadając dziecku imię, niekiedy z polecenia samego Boga, chciano wyrazić rolę, jaką ono miało do spełnienia w świecie.[5] W całej Biblii imiona i nazwy własne zawierają w sobie ważne znaczenia. Bibliści już dawno doszli do przekonania, że w starożytnym Izraelu i na Bliskim Wschodzie oraz we wczesnym judaizmie i chrześcijaństwie imiona osób, nazwy miejsc i rzeczy wiążą się w pewien sposób z ich istotą i ich osobowością i je opisują. Imiona osób, zatem wyrażają ich osobowość i status albo naturę.[6]

Jak można zauważyć z powyższych rozważań słowo oraz imię dla człowieka czasów starożytnych to nie tylko dźwięk czy składową poszczególnych liter. Imię posiada konkretną treść. Nazwa identyfikuje się z realną rzeczywistością.

Stary Testament określa Boga wieloma imionami, z których większość to rzeczowniki zasadniczo pospolite, wyrażające jakiś jeden przymiot lub czynność bóstwa, zastosowane jednak do Boga Jedynego stanowią Jego imiona.

Imieniem naprawdę własnym Boga objawiającego się w Izraelu jest imię JAHWE[7]. Na pełną formę tego imienia składają się cztery spółgłoski (tetragrammaton), mianowicie JHWH[8]. JHWH oznacza ON JEST, co nie tłumaczy się jako byt absolutny sam w sobie, ile raczej istnienie rzeczywiste wykazane czynem[9].

Wyjaśniony wyżej sposób pojmowania imienia w Piśmie Świętym ukazuje, że Bóg przez ujawnienie swojego imienia nie tylko przedstawia się i daje się poznać, lecz także objawia[10]. Bóg objawiając imię swojemu ludowi (Wj 3, 13-16), objawia jednocześnie siebie samego[11], wręcz daje samego siebie[12].

Z jednej strony imię Jahwe jest objawieniem Osoby Boga, wyrazem Boskiej Istoty. Z drugiej zaś strony to objawienie, ta nowa faza w poznawaniu boskości, oznacza wejście w nowe, osobiste i konkretne związki z Bogiem. Dowiedzieć się kim On jest i jaki On jest, to dowiedzieć się jednocześnie, jak należy działać[13].

Księga Wyjścia podaje etymologie imienia JHWH, łącząc go z czasownikiem h?j?(h), co znaczy "być", "stawać się".[14]

M. Buber interpretuje wyjawienie imienia Jahwe w Wj 3 przede wszystkim jako dowód na to, że Pan nie musi być wzywany, lecz z całą swoją władzą i pomocą jest stale obecny; dlatego tłumaczy to imię jako "Jestem"[15]. "Być" dla Hebrajczyka oznacza istnienie usytuowane i ukierunkowane celowo: istnieje się tu, istnieje się dla, istnieje się z kimś. JHWH, który określa samego siebie jako "Tego, który jest", precyzuje następnie znaczenie swego "bycia" jako dynamiczną obecność przy boku Mojżesza. JHWH jest Bogiem z Mojżeszem w tym celu, aby wyzwolić Izrael. Jest to, więc Bóg, który stwarza możliwość egzystencji. Jest to Bóg, który sam posiadając istnienie, oddaje je na służbę i nim obdarza. Od Mojżesza nauczy się Izrael poznawać i doświadczać JHWH jako jedynego istniejącego w historii, a zatem jako jedynego Zbawiciela. Z Mojżeszem rodzi się nowa wiara, wiara w JHWH jako Boga obecnego w historii. Ta nowość, którą wyraża Jego imię, zapomniane przez Hebrajczyków przed Mojżeszem i potwierdzone przez znaczenie, jakiego nabędzie ono dzięki religijnemu doświadczeniu Izraela, zakorzenia się niejako na pniu wiary w Boga ojców (Abrahama, Izaaka i Jakuba). Dla Biblii pomiędzy Bogiem ojców a Bogiem Mojżesza, który staje się Bogiem synów, zachodzi kontynuacja, a zarazem rozwój. Bóg jest tu pojmowany jako "Bóg będący z kimś", jako Bóg zatroskany o swoich, o tych, którzy Go wybrali.[16] Imię Jahwe oznacza, zatem Boga-Zbawcę, zawsze gotowego świadczyć ludziom swe łaski[17].

Przedmiotem dyskusji w powyższym fragmencie biblijnym jest identyfikacja kobiety i dziecka. Hipotez jest bardzo wiele: kobietę interpretuje się w sensie zbiorowym bądź indywidualnym; dziecko utożsamia się z jednym z synów Izajasza albo z jednym z synów króla itd. Wydaje się, że w konkretnych ramach wydarzeń VIII w. przed Chr. zapowiedź dana Achazowi oznaczała, że młoda kobieta, czyli królowa, wyda na świat dziecię płci męskiej ? syna. Byłaby to ważna wiadomość w czasie, gdy tron Dawida był zagrożony przez koalicję syro-efraimską. Dynastia Dawidowa będzie, więc trwała. Ponadto zapowiedziany jest rychły upadek królów Damaszku i Samarii. Byłby to istotnie znak, wyrażony przez imię Emmanuel, że "Bóg jest z nami". Dziecię, które ma się narodzić, będzie żywym świadectwem troski, jaką Bóg wciąż okazuje domowi Dawida, i znakiem zbawienia, jakie Bóg mu okaże. Jednakże wyrocznia ta, tak jak ją odczytujemy, nie ma na względzie jedynie tego szczęśliwego wydarzenia historycznego. Jej tekst, niejasny w kilku miejscach, jest bardziej złożony. Dowodem tej złożoności są zagadkowe wiersze (zwłaszcza w. 17-20), zapowiadające szczęśliwość i zbawienie, ale zarazem wskazujące na oczekujące ciężkie próby i nieszczęścia. Złożoność tego tekstu prowadzi do wniosku, że sam Izajasz pod koniec swego życia opracował go na nowo. Prawdopodobnie doszedł do wniosku, że to orędzie znaczy więcej: należy oczekiwać przyjścia Mesjasza w przyszłości. Ewangelista Mateusz (Mt 1, 18-25) zapowiadając narodziny Jezusa cytuje właśnie ten fragment z księgi Izajasza, chcąc poświadczyć, że Jezus jest obecnością Boga pośród ludu tzn. "Bogiem z nami".

Znaczenie dosłowne Imienia Jezus: hbr. JESZUACH (dłuższa wersja JEHOSZUAH) brzmi Jahwe jest zbawieniem. Przekonanie starożytnych, że imię wyraża osobę i jej przeznaczenie zostało potwierdzone tym, co zwiastował Anioł o Imieniu Dziecięcia.[19] Imię Jezus wyraża osobę wcielonego Syna Bożego i jego przeznaczenie, powołanie, misję.[20] Jezus w hbr. oznacza "Bóg zbawia" i wyraża zarówno Jego tożsamość jak i posłanie.[21] Imię Jezus oznacza, że samo imię Boga jest obecne w osobie Jego Syna. Jest to imię Boże, jedyne, które przynosi zbawienie, które mogą wzywać wszyscy.[22]

Samo imię Jezus streszczało już Jego przyszłą rolę. Jahwe jest zbawieniem oznacza, że Jezus wybawi lud nie z politycznej niewoli, lecz wykupi go z grzechów. Słowa proroka Izajasza stają się teraz jasne, pojawienie się Jezusa będzie obejmować zasięgiem swego oddziaływania przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. W przyszłości okaże się Zbawicielem, swym ukazaniem się rozjaśnił przeszłość, w chwili obecnej jest wyrazem działania mocy Bożej. Jego dawne imię brzmi Emanuel - Bóg z nami. W pełni czasów Bóg staje się szczególnie obecny wśród ludu. W Jezusie Bóg jest z nami jako Zbawiciel.[23]

Nowy Testament wspomina Imię Jezus bardzo często, ale to Dzieje Apostolskie można nazwać Księgą Imienia Jezus. Częste przywoływanie Imienia Jezus nie jest magiczną formułą, gdyż ten tylko może skutecznie używać tego Imienia, kto ma wewnętrzny związek z Jezusem.

Tekst grecki mówiąc o Imieniu Jezus używa jednej z trzech formuł:

- epi tó onomati - "na" Imieniu - fundament na którym budujemy - punkt wyjścia ku dalszemu działaniu i nowemu postępowi,

- ejs tó ónoma - "ku" Imieniu - Imię jako cel do osiągnięcia,

- en tó onómati - spoczynek po osiągnięciu celu, dusza łączy się z Imieniem i czyni je swym mieszkaniem.[24]

Kiedy Kościół nauczał i działał w wierze to działo się to w imię Jezusa. Chrzest w imieniu Jezusa chce przez wiarę połączyć chrzczonego z Jezusem. W imię Jezusa znaczy z siłą i mocą Jezusa lub po prostu przez Niego osobiście. W Jego imię uzdrawiani są chorzy, tzn. przez Jego siłę, w Jego imię odpuszcza się grzechy, tzn przez Niego samego. W końcu także Kościół modli się w jego imię, tzn. w jego Duchu. Całe życie Kościoła powinno toczyć się "w imię Jezusa", tzn. wyrastać ze wspólnoty z Nim urzeczywistnionej w wierze.[25]

Benedykt XVI w jednych ze swoich rozważań na Anioł Pański wspomniał, że "w języku biblijnym imię wskazuje prawdziwą istotę i specyficzna rolę osoby, wyraża jej wewnętrzną i głęboką rzeczywistość".[26] Z przeprowadzonych wyżej rozważań wynika, że imię w języku biblijnym wyraża całą głębię człowieka. "Poznać" czyjeś imię to mieć dostęp do samej tajemnicy czyjegoś bytu[27]. Konsekwentnie, więc poznać imię Jahwe to znaleźć się w Jego obecności, wzywać to imię, to wchodzić we wspólnotę z Bogiem.[28]

Analogicznie imię Jezus nie jest tylko rodzajem zawołania, ale reprezentuje osobę Jezusa Chrystusa - Syna Bożego, istotę Jego osobowości, misję, oraz Jego zbawcze dzieło. Wzywać imię Jezus to znaczy wchodzić w szczególną wspólnotę z osobą Jezusa Chrystusa, działać w to imię to opierać to działanie na zbawczym autorytecie Syna Bożego, nieść innym imię Jezus to nieść wyzwolenie, które człowiek może osiągnąć jedynie dzięki miłosiernej bliskości Boga - Boga zbawiającego - Boga z nami - Jezusa.

Wnioskując, zacytowany na początku tekst Dz 4, 12, można zmienić na - nie dano ludziom innej osoby [Jezusa Chrystusa], w której moglibyśmy być zbawieni, nie zmieniając sensu tego tekstu.