Kto nie miłuje, ten nie dąży do spotkania - to sobie trzeba wyraźnie powiedzieć i zadać następne pytanie: czemu nie miłujemy? czemu te nasze spotkania niedzielne w kościołach katolickich nad Wisłą, w Krakowie, są takie anemiczne? Na tysiąc ludzi obecnych w kościele stu przyjmuje Komunię świętą a reszta stoi i nie chce, nie może, nie rozumie. Bo gdyby rozumieli, nie śmieliby nie zareagować na proponowany przywilej. Na wezwanie Chrystusa: Jeśliś spragniony, przyjdź i pij! Jeśliś głodny, przyjdź i najedz się! Nie szukaj byle gdzie, nie bierz do ręki tej kolorowej bańki mydlanej, która ci jutro pęknie. Po co ci alkohol, narkotyki, te chemiczne i te psychiczne, do czego to wszystko służy? Zniszczy ciebie! A tu masz Chleb Żywy. Nie rozumiesz, nie znasz tego? Poznaj to! Jak poznasz, to zaczniesz szukać. A jak zaczniesz szukać, to jeszcze więcej będziesz chciał poznać Tego, który jest ukryty.

Zdarza się jednak, że to nie następuje i wtedy dzieje się coś, co jest najbardziej sprzeczne, choć nie uświadomione jako sprzeczność, coś - można tu użyć słowa - przerażającego. Istnieje w nas pragnienie poznania a równocześnie chęć ucieczki, jak gdyby blokada nie pozwalająca nam na rozwinięcie tego dążenia, które ma nas doprowadzić do Chrystusa. Iluż to ludzi mówi za św. Pawłem: "Widzę dobro, pochwalam dobro, a jednak idę za złem" (por. Rz 7,19). Od starożytności doświadcza tego człowiek: "Video meliora proboque, deteriora sequor" (Owidiusz).

Tym, co blokuje nam dopełnienie wiary przez miłość, jest grzech. Grzech jest sprzeciwem wobec łaski, sprzeciwem wobec daru. Zamiast przyjąć prawdę, nawet trudną, my zaczynamy stawiać się w pozycji posiadającego prawdę. Iluż ludzi wadzi się z Bogiem, tak jakby to oni mieli dyktować warunki. I dopóki to się nie zmieni, dopóki człowiek nie skapituluje, nie zrozumie. Tutaj jest chyba cała pointa naszego rozważania.

Mówiąc najkrócej, grzech to jest droga w innym kierunku niż dążenie do spotkania z Bogiem. Zamącony jest umysł ludzki i zakłócona harmonia, która wynika z poznania prawdy, osłabiona jest wola, która z natury pragnie dobra, i zaślepiony afekt, któremu brzydota przysłania piękno.

Słuchając Chrystusa, wiemy, dlaczego tak jest. Nawet po oświeceniu przez chrzest - w pierwotnym Kościele chrzest nazywano oświeceniem (fotismos) - nawet po otrzymaniu światła Chrystusa zmartwychwstałego pozostaje w człowieku skłonność do grzechu. Odpuszczony grzech pierworodny, odpuszczone grzechy osobiste zostawiają w człowieku osad, nazywamy to zarzewiem grzechu: pożądliwość oczu, pożądliwość ciała i pycha (1 J 2,16). To, co odsłonił szatan w kuszeniu Chrystusa (Mt 4,1-11) a co Kościół przypomina w liturgii Wielkiego Postu. Na te trzy kuszenia, które uderzają w trzy pożądliwości człowieka, Chrystus, obok prawdy, znaków liturgii i norm moralnych, przykazań, dał jeszcze rady. Mówimy: rady ewangeliczne. Rady, które można przyjąć, aby je wcielić w życie, i które można odrzucić.

Rady Chrystusa to: iść drogą ubóstwa, iść drogą posłuszeństwa i iść drogą czystości. To jest owa różnicy specyfikująca chrześcijaństwo, odróżniająca od innych religii. Przyjąć w tych trzech, określających drogę ogołocenia, krzyż Chrystusowy. Wyrazić zgodę na proponowaną metodę, którą Kościół głosi dlatego, że Chrystus pokazał w swoim życiu, że trzeba iść do Jerozolimy, gdzie będzie ukrzyżowany i z krzyża zmartwychwstanie (Mt 20,17-19).

Tutaj dopiero widać, że wiedza o chrześcijaństwie bez praktyki chrześcijańskiego życia jest jak wiara oddzielona od miłości. Złe duchy "też wierzą" (por. Jk 2,19), że Bóg jest i będzie ich karał za bunt. Wiara to jeszcze nie jest kres wszystkiego. Wiara ukazuje tylko, Kogo można miłować - albo znienawidzić. I na tym polega słabość przekazu wiary poprzez samą indoktrynację. Katechizacja w szkole nie wystarcza, wysłuchanie cyklu katechez - w waszym wypadku - czy przeczytanie paru książek o Bogu nie wystarcza. Boga trzeba nauczyć się miłować. Trzeba, by ktoś was gromadził przy ołtarzu i mówił: uklęknijmy, oczyśćmy serca, przyjmijmy twardą regułę życia, którą ukazuje Chrystus w skrócie drogi krzyżowej! Jeśli ludzie tego nie przyjmą, zostaną tylko teoretykami chrześcijaństwa. Takie podejście mają religioznawcy, którzy w imię tolerancji zrównują chrześcijaństwo z innymi religiami. A prawdziwe chrześcijaństwo nigdy nie jest przeciw innym religiom. Ale tylko ono odsłania miłość Boga żywego i chce tym, którzy ją odkrywają, pomóc wejść w to wnętrze, które nasyca człowieka w pełni.

Doszliśmy na koniec naszego rozważania do tego, co już w trakcie refleksji było z wielu stron oświetlane - do znaku. Znakiem chrześcijaństwa jest Krzyż i Zmartwychwstanie. Uczestnictwo w losie Chrystusa, który "nie uważał za grabież (jak tłumaczy Wujek) równości swej z Bogiem" (Flp 2,6) i nie poczytał sobie za hańbę dać się ukrzyżować, poniżyć, biczować przez bluźnierców, choć mogli być przez Niego unicestwieni jednym aktem Bożej wszechmocy. Pozwolił na wszystko, bo wiedział, że wkrótce wstanie w chwale zmartwychwstały i pokona śmierć.

Dzielenie losu z Chrystusem to uczestnictwo w Jego udręce, w Jego cierpieniu, poprzez przyjęcie prawdy, której czasem się nie rozumie, znaków, których też można nie rozumieć, czy norm, które są wymagające i sprzeciwiają się nieraz powszechnej opinii. Przyjmuję to jednak ze względu na Chrystusa, którego coraz wyraźniej widzę prowadzony ręką Kościoła, idąc po omacku. Im więcej Go widzę, tym więcej Mu ufam i miłuję. Moje oczyszczenie, moja asceza, moja ofiara, mój krzyż stają się równocześnie moim światłem; jestem chrześcijaninem coraz pełniej.

Na zakończenie przytoczę jeszcze jeden fragment z Listu do Hebrajczyków: "I my zatem mając dokoła siebie takie mnóstwo świadków, odłożywszy wszelki ciężar, a przede wszystkim grzech, który nas łatwo zwodzi, winniśmy wytrwale biec w wyznaczonych nam zawodach. Patrzmy na Jezusa, który nam w wierze przewodzi i ją wydoskonala. On to zamiast radości, którą mu obiecywano, przecierpiał krzyż, nie bacząc na jego hańbę, i zasiadł po prawicy tronu Boga. Trwajcie w karności! Bóg obchodzi się z wami jak z dziećmi. (Ale On) czyni to dla naszego dobra, aby nas uczynić uczestnikami swej świętości" (Hbr 12,1-3.7.10).