Skoro więc zbliżamy się do końca, metoda domaga się, by przekazywać pewne skróty do zapamiętania; zresztą nie dajemy ich dopiero na końcu naszych spotkań. Aby wytrwać, trzeba mieć jakieś krótkie, lapidarne ujęcia, do których będziemy często wracać. Oczywiście, najbardziej lapidarnym jest znak krzyża połączony z wyznaniem Trójcy Przenajświętszej. Znak krzyża, który przypomina właśnie śmierć Boga Człowieka z miłości do człowieka i utrwalenie owoców tej śmierci poprzez cud zmartwychwstania. A ten cud jest dostępny w Eucharystii. "On się nam daje cały, z nami zamieszkał tu", jak mówi pieśń. Trzeba dotrzeć do tej obecności, spotkać Chrystusa i otworzyć się na Ducha Chrystusowego.

Dlatego znak krzyża, który będziemy najczęściej czynić - rano, wieczorem, w trudnych sytuacjach, błogosławiąc naszą pracę, rozpoczynając, kończąc, oddając Bogu nasz trud przez położenie go na ołtarzu, otrzymując błogosławieństwo na zakończenie Mszy - będzie znakiem nieustannych naszych refleksji, przemyśleń. Ale też i miłości. Na miarę rozkodowywania tego znaku będzie działać w nas skutecznie jego moc.

Inne skróty to pięć warunków dobrej spowiedzi, czyli pięć warunków godnego przystępowania do Komunii świętej, oraz pięć warunków pracy nad sobą - podałem je wam podczas ostatniej katechezy - czyli tak zwana mała metoda pracy nad sobą. Chodzi o to, żeby nie tylko zacząć przyjmować Chrystusa w Komunii, czy jak wielu chrześcijan uważa, spierać się o to, że wystarczy to czynić "raz na rok około Wielkanocy", nie rozumiejąc ani znaku, ani ukrytej w znaku rzeczywistości - ale aby otrzymaną we chrzcie wiarę, nadzieję i miłość ożywiać, rozwijać i doprowadzić je do pełnego, dojrzałego kształtu. Święty to człowiek, który ma heroiczną wiarę, heroiczną ufność i heroiczną miłość do Boga, którego odnajduje tak w Hostii, jak w ludziach - i umie razem wiązać te dwa bieguny Jego obecności.

Przyszedł czas, by jeszcze przypomnieć wam i ukazać jeden skrót. Tym skrótem są najświętsze imiona Jezusa, Maryi i Józefa - najczęściej wymawiane, wypowiadane, powtarzane, wzywane. O świętym Józefie (zacznę od końca) nie mówiłem, ale dla całości wiary autentycznej i ten pośrednik jest, znakomity. Wiara ma w sobie wiele tajemnic, a całe życie Józefa (powiem tylko kilka zdań) jest pełne czucia tej tajemnicy, która się dokoła niego dokonuje. Tak i my, jeśli wierzymy, chodzimy z czcią dokoła Najświętszego Sakramentu, bo do końca tej tajemnicy nie rozumiemy, a biada człowiekowi, świeckiemu czy kapłanowi, jeśli to czucie utraci, mówimy wtedy o desakralizacji, o sprofanowaniu sacrum: nie czuje świętości. Józef czuł świętość tej wielkiej tajemnicy, która go otaczała, i w Małżonce swojej Maryi, i w swoim przybranym Synu, jakim był Jezus z Nazaretu, Bóg Człowiek. Jest dla nas patronem. Powoli (mówię do nowo ochrzczonych) będziecie śledzić tę postać coraz wnikliwiej. Czasem w kryzysach wiary ten człowiek pokazuje, którędy należy wybrnąć z kryzysu.

Ale dzisiaj chciałbym się zatrzymać nad Matką Jezusową, Maryją. O Jezusie Chrystusie mówimy przez cały czas od rozpoczęcia naszego katechumenatu. I już nawet samo przywołanie dwóch tytułów Maryi - Matka Chrystusa i Kościoła, czyli Matka Boga i nasza, moja - to ujęcie tych dwu tytułów w jednym wskazuje na to, że Jezus Chrystus jest razem z nami jedną mistyczną osobą: w sobie, w swoim Ciele zmartwychwstałym jest dla nas obecny w Ciele eucharystycznym, które karmi nas i tworzy z nas Ciało Kościoła. Matka Jezusowa, dając ciało Jezusowi Chrystusowi, Bogu, który jest Człowiekiem - jest równocześnie Matką Eucharystii i Matką Kościoła, naszą Matką. To wielka tajemnica wiary. Bez pojęcia tej tajemnicy nie ma autentycznego chrześcijaństwa.

Proszę czasem przypatrzyć się tym ludziom, którzy chętnie ujmują różne inne aspekty chrześcijaństwa, a tymi w ogóle się nie zajmują, nie przywiązują do nich znaczenia. Na przykład modne dzisiaj hasło: przyjąć naukę społeczną Kościoła. Która jest rozsądna i mądra, ale to jest tylko wąska warstwa chrześcijaństwa. Kto by tylko ją przyjął, a odrzucił przykazania, nawet tylko jedno z nich - "jedzcie i pijcie z tego wszyscy" (por. Mt 26,26-27) czy "oto matka twoja" (J 19,27) - chrześcijaninem z Ducha nie jest. Kto nie rozumie Eucharystii, kto nie żyje Eucharystią, kto nie rozumie tajemnicy Matki Jezusowej, ten (jak powiedział jeden z wybitnych teologów, Faber) ma fatalną lukę w swojej duchowości chrześcijańskiej. Zresztą wiecie dobrze, że różnimy się od protestantów właśnie też i tym, że nie pojmują oni wielkiego misterium Maryi. A przez to nie rozumiemy się w wielu innych punktach. Bo całe misterium wcielenia Boga, od narodzenia z Maryi Dziewicy po wniebowzięcie Maryi Dziewicy, to jest punkt istotny dla naszego chrześcijańskiego życia. Jeśli to wszystko weźmiemy za nawias, nie będziemy rozumieli prawdy chrześcijaństwa.

Chcąc przybliżyć Matkę Jezusową i Matkę Kościoła - Matkę naszą, Matkę moją - chcąc przybliżyć sobie Jej tajemnicę, żebyśmy mieli w Niej, w tym krótkim imieniu Maryi, znak mówiący nam wiele, musimy popatrzeć na Nią właśnie jako na pośrednika między Jezusem Chrystusem a nami (to jest Jej rola pierwsza), jak również odkryć w Niej wzór dla naszego chrześcijańskiego życia (to jest punkt drugi).

Dwa wymiary. Kto mówi o roli Matki Chrystusowej w życiu chrześcijańskim, myśli przede wszystkim o jej pośrednictwie. Jej zawdzięczamy, że Chrystus przyszedł na świat. A zatem zawdzięczamy Jej wszystko co dalej się stało: Jego mękę i śmierć, i zmartwychwstanie, i Eucharystię. Więcej: kiedy modlimy się do Niej prosząc o pośrednictwo, wiemy, że może nam pomóc jako Matka Syna, jako bliska Syna Bożego, tym samym całej Trójcy Przenajświętszej. Stąd też taki tytuł: Matka nieustającej pomocy. Nauka o wszechpośrednictwie Maryi, nauka która mobilizuje tak ludzi do oddania się całkowicie pod Jej opiekę, jest uzasadniona i trzeba to rozumieć. Ale też jawi się w Maryi wzór ucznia Chrystusowego.

Przedziwna sprawa! Jest Matką Syna Bożego, ale równocześnie jest człowiekiem. Matka Boska nie jest Bogiem, Matka Boża jest takim samym człowiekiem jak każdy z nas. Uprzywilejowanym niezmiernie: Ją Bóg wybrał i obdarował przywilejem niepokalanego poczęcia, to znaczy przyszła na świat bez grzechu pierworodnego. Przygotował Bóg wielki cud wcielenia Syna Bożego przez ochronienie Jej od zmazy grzechu, od pożądliwości grzesznych, które są w każdym człowieku. Bo nawet kiedy grzech pierworodny zostaje odpuszczony, po chrzcie zostają w człowieku skłonności do zła, zarzewie grzechu: pożądliwość oczu, ciała, pycha. U Niej tego nie ma. Stąd - jak początek jest cudowny, jest cudowny kres: wstępuje do nieba. "Zaśnięcie" Matki Bożej, które widzimy w ołtarzu Wita Stwosza, ilustruje tę prawdę: zostaje wszechmocą Boga przeniesiona poprzez próg śmierci.

To wszystko jest Jej przywilejem, ale też jest znakiem, wzorem dla każdego wierzącego człowieka. Jest tym cudem, który dokonuje moc Wszechmogącego: "Wejrzał na uniżenie swojej służebnicy", na Jej pokorę, i "uczynił wielkie rzeczy, który Możny jest" (por. Łk 1,48-49, w tłumaczeniu Wujka). Tym skarbem i cudem danym dla kształtowania wiary uczniów Chrystusa jest Matka Jezusowa.