Chcąc poznać Jezusa Chrystusa, dotrzeć do jego Osoby, trzeba poznawać Go tam, gdzie On jest, i od tych, którzy Go znają, by nie zabłądzić. Wielu ludzi szukało Chrystusa i nie znalazło. Kościół, wyszedłszy z Jerozolimy i coraz dalej idąc w przestrzeń świata, najpierw pokonując przestrzeń basenu Morza Śródziemnego, później całej Europy a wreszcie wszystkich kontynentów, doprecyzował naukę o Chrystusie i o Bogu Trójjedynym, którą przekazał Jezus Chrystus, a którą my nazywamy Ewangelią. Co więcej, chciał, by ta nauka była możliwa do przekazania w niezmiennym skrócie.

Jest z tym podobnie jak z modlitwą, którą odprawiamy rano i wieczorem, z Jutrznią i Nieszporami. Stanowią one część Liturgii uświęcenia czasu, która w Kościele pierwotnym zajmowała wiele godzin a teksty spisane były w wielu tomach. Skrót tej modlitwy, "brewiarz", brali ze sobą misjonarze idący na podbój świata.

Co jest skrótem nauki Jezusa? Tego, co uczynił, co powiedział i co zostało spisane w tekstach Ewangelii? Oczywiście pierwszym skrótem jest znak krzyża i wezwanie imion Trójcy. Ale z czasem zaczęły się pojawiać nowe formuły, coraz bardziej chciano ująć w syntezę, krótką i zwięzłą, to wszystko, co Chrystus przekazał, co było komentarzem do Jego czynów, zwłaszcza czynów najważniejszych: śmierci na krzyżu dla naszego zbawienia i zmartwychwstania. Miały one pomóc w zrozumieniu tego, co z tych wydarzeń dla człowieka wynika. Stąd też od samego początku chrześcijaństwa powstawały formuły wiary.

Św. Paweł z Tarsu zamieścił takie formuły w kilku swoich Listach. Zobaczmy jedną, z Pierwszego Listu do Koryntian, rozdział piętnasty: "Przypominam, bracia, Ewangelię, którą wam głosiłem, którąście przyjęli i w której też trwacie. Przez nią również będziecie zbawieni... Chyba żebyście uwierzyli na próżno i jej nie zachowali tak, jak wam rozkazałem. Przekazałem wam na początku to, co przejąłem: że Chrystus umarł - zgodnie z Pismem - za nasze grzechy, że został pogrzebany, trzeciego dnia zmartwychwstał, zgodnie z Pismem; i że ukazał się Piotrowi, a potem Dwunastu, później zjawił się więcej niż pięciuset braciom równocześnie; większość z nich żyje, niektórzy zaś pomarli. Potem ukazał się Jakubowi, później wszystkim apostołom. W końcu, już po wszystkich, ukazał się także i mnie" (por. 1 Kor 15,1-8).

To jest jedna z najstarszych formuł wiary. Na tej formule, na tym skrócie wiary, którego trzon stanowi stwierdzenie, że Chrystus został ukrzyżowany i zmartwychwstał, następcy Apostołów ułożyli skrót całej Ewangelii. Ten skrót został nazwany Składem Apostolskim, Wyznaniem lub Symbolem wiary. "Wierzę w Boga..." Powtarzamy go albo w wersji dłuższej w czasie Mszy świętej, albo w formie skróconej podczas udzielania sakramentu chrztu świętego. Kiedy wypowiadam słowa formuły zwanej Symbolem wiary - symbol, jak wiadomo, oznacza, że to, co widzimy, jest częścią drugiej, ukrytej połowy, której nie widzimy - kiedy więc powtarzam słowa mówiące o czynach, cudach i nauce Jezusa, to wpatruję się w Jego osobę, której nie widać, ale która jest obecna dzięki sakramentalnej czynności, dzięki sprawowanym tu i teraz sakramentom.

Te pojedyncze zdania Składu Apostolskiego nazywamy prawdami wiary, dogmatami. Kiedy wyrażam je, kiedy przypominam je sobie i rozważam, to po to, by przez te słowa i przez te zdania dotrzeć do osoby Jezusa Chrystusa, którego, jeśli miłuję i zachowam Jego naukę, będę miał przywilej spotkać. Bo ostatecznie nie chodzi nam, uczniom Chrystusa, o dyskusje i o dialogi na tematy religijne, lecz o takie zbliżenie się do Jezusa Chrystusa, aby można było dotrzeć do Niego doświadczalnie. Tak jak św. Jan pisał na początku swego Listu: Chcę wam przekazać o Chrystusie to, na co patrzyły oczy moje, czego dotykały moje ręce (por. 1 J 1,1). Na tym polega wyznanie wiary. Jeśli w ten sposób je formułuję i wypowiadam czy cicho rozważam, i poprzez te zdania, które określają, kim jest Jezus Chrystus, dochodzę do Jego osoby - wtedy moja wiara jest poprawna.

Obrzęd, w którym Kościół wprowadza katechumena w tak objawioną rzeczywistość wiary, nazywa się traditio Symboli, przekazaniem Symbolu wiary. Odbędzie się to już za tydzień, dlatego przypatrzmy się dziś, jaka jest wymowa obrzędu przekazania Składu Apostolskiego, którego katechumeni mają się w tych dniach nauczyć na pamięć i rozumieć poszczególne zdania tej formuły. Są one dość trudne, niektóre wymagają głębokiej i wnikliwej analizy, aby potem katechumeni mogli powiedzieć: tak, to odnosi się do Boga, w którego wierzę, do Boga w Trójcy Jedynego, którego poznaję, bo wiem już, że obok centrum, jakim jest Chrystus - centrum, do którego najpierw kieruje się wiara - jest Ojciec i Duch Święty.

Przy chrzcie zapytam każdego z was: "Czy wierzysz w Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi? - Wierzę. Czy wierzysz w Jezusa Chrystusa, Jego Syna jedynego, a naszego Pana, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca? - Wierzę. Czy wierzysz w Ducha Świętego, święty Kościół powszechny, obcowanie Świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne? - Wierzę" (Obrzędy, 219). Wypowiadając słowo "wierzę", wychodzisz naprzeciw Chrystusa, w Chrystusie zaś zaczynasz rozumieć, kim jest ukryty Bóg, zaczynasz rozumieć, kim jest Duch Święty. Dar, za który Syn Boży musiał zapłacić ofiarę krzyża i wylać swoją krew.

W Chrystusie zrozumiesz te poszczególne jak gdyby tezy życiowe, które tworzą chrześcijanina: co to znaczy, że wierzę w Kościół, wierzę w grzechów odpuszczenie, w ciała zmartwychwstanie, wierzę w życie wieczne - co to wszystko znaczy? Wszystko to ma sens i znaczenie wtedy, kiedy wyznając wiarę w Jezusa Chrystusa i mając dar Ducha Świętego dotrzesz do Ojca, do wnętrza tajemnicy Boga. Będziesz się patrzył nie "od zewnątrz", ale "od wnętrza", jak na witraż od środka, kiedy słońce prześwietli szyby i rzuci ci całą gamę barw w oczy.