Boże Narodzenie, jak już w tych wstępnych rozważaniach zauważyliśmy, nie jest świętem koncentrującym się wokół samej tylko tajemnicy wcielenia, lecz pomaga nam lepiej zrozumieć Wielkanoc, Paschę Chrystusa. Co więcej, jest już tej Paschy początkiem. Może nawiążę wprost do katechumenów, którzy pamiętają, że znak krzyża przyjęli w wigilię Adwentu. Już otrzymali pierwszy obrzęd chrztu, który dokona się w pełni w wigilię Wielkanocy. Jak klamrą spięte są te dwa momenty. Będziecie śledzić, jak kolejno, po stopniach dochodzi się do tego momentu szczytowego, kiedy poprzez polanie wodą i wezwanie imion Osób Trójcy Świętej ten krzyż dany na czole jak gdyby się uwydatni. Wiara mówi, że zanurzeni w wodzie chrztu uczestniczą w śmierci Chrystusa (por. Rz 6,3). Mają więc na sobie stygmat krzyża. Stygmat Jezusa Chrystusa umierającego na krzyżu, przybitego do bierwion drzewa. Ale także, zjednoczeni z Jego losem, uczestniczą już w Jego zmartwychwstaniu (por. Rz 6,4).

Każdy ochrzczony otrzymując ten stygmat dostępuje przywileju łączności z Chrystusem. Na miłość ludzką kładą się zasługi męki Chrystusa. Ale też i wymagania męki Chrystusa, żeby człowiek w imię miłości nie czynił zła, żeby w imię miłości nie niszczył, lecz miał taką miłość, jak Chrystus, który życie położył (J 15,13) za to, by niczego nie zniszczyć (por. J 6,39). Chrześcijaństwo pokazuje tę głębię i heroizm, do jakiego zdolny jest człowiek, gdy zrozumie mękę Chrystusa. Św. Maksymilian Kolbe w Oświęcimiu położył życie za nieznanego człowieka tak, jak Chrystus. Kładą je nie tylko męczennicy, ale i wyznawcy, dając życie kropla po kropli, w codziennym trudzie. Tego uczy nas teologia Bożego Narodzenia, prowadząca do zrozumienia Paschy Chrystusa.

Adwent wtajemnicza nas więc w krzyż Chrystusowy. Uczy nas, że Bóg Nieskończony ma granice, okryty chwałą jest wzgardzony, jak śpiewamy w kolędzie. Uczy nas, żebyśmy coraz bardziej poznawali, jakie były motywy tego uniżenia. Czemu wyniszczył, ogołocił samego siebie, stawszy się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej (Flp 2,8). Otóż po to, by (jak będziemy w dzień Bożego Narodzenia się modlić) "zajaśniał nam dzień nowego odkupienia, przygotowany od wieków, dzień wiecznego szczęścia" (responsorium z Godziny czytań).

Co to znaczy szczęście wieczne? Kto się nad tym zastanawia, że otrzymuje szczęście wieczne, jeśli jest wierny Bogu w Jego drodze krzyżowej, wierny w podjęciu tego samego losu, który podejmuje Chrystus? Przy śmierci nad trumną mówimy: "światłość wiekuista niechaj mu świeci". To Chrystus jest tą Światłością wiekuistą, która rozpoczyna w nas szczęście wiekuiste już tu na ziemi. Chrzest jest wielkim cudem, przez który się to dokonuje, i trzeba ponosić konsekwencje i odpowiadać za to, że się chrzest przyjęło. Niestety, niewielu rozumie, kiedy w domach ozdabia choinkę, że to właśnie wieczne szczęście pobudza ludzi do wyrażania tego w sposób taki prosty. Dzieci rozumieją, że coś się wtedy dzieje. Ktoś nas obdarował hojnie, świecą się lampki, mienią się ozdoby, wieszamy na drzewku łańcuchy. Hojność darów oznacza łaskę. Apparuit gratia - ukazała się łaska Boga! A więc zaczął się dzień, który już nie ma zachodu (por. Orędzie wielkanocne).

Kto się ochrzcił w Jezusie Chrystusie, wyrzekł się szatana i wyznał wiarę w Chrystusa, ten ma powód do radości. Stąd też przywilej starodawny: każdy ksiądz w dzień Bożego Narodzenia może odprawić trzy Msze. Śpiewaj "Gloria" trzy razy dziennie, "Gloria in excelsis Deo! - Chwała na wysokości Bogu!", bo Bóg objawił swoją chwałę i ty masz w sobie zadatek tej chwały, to ona rozbrzmiewa w tobie śpiewem radosnego hymnu. "Vidimus gloriam Eius", zobaczyliśmy Jego chwałę. To jest tekst centralny: "Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę" (J 1,14). Otworzyliśmy się na przyjęcie tej chwały, tak jak Matka Jezusowa, kiedy Duch Święty oznajmił jej, że zostanie Matką Boga. Największy przywilej i najwyższa komandoria, jaką w dziejach ludzkości otrzymał człowiek.

Adwent, jego świętowanie, przygotowywanie, przypominanie tych wszystkich treści rokrocznie jest po to, aby coraz dojrzalej przeżywać święto Bożego Narodzenia i święto Epifanii, zwane bardziej popularnie w Polsce świętem Trzech Króli. I przeżywając wiedzieć, że tu jest sekret wejścia w tajemniczy świat Boga, który się otwiera kluczem krzyża. O clavis David - woła Kościół w Adwencie, Kluczu Dawida, który otwierasz i zamykasz (por. Iz 22,22). A Jezus wręcza Piotrowi klucze królestwa: "Tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz, będzie rozwiązane" (Mt 16,19). To sobie przypominamy i to świętujemy.

Adwent trwa cztery tygodnie i jest po to, aby ten przygotowawczy etap wprowadzający w misterium Bożego Narodzena, etap w którym czytania, codziennie inne, przynoszą wiele treści do refleksji, skłonił ludzi do właściwego traktowania tego czasu. Aby poznając tajemnicę krzyża, sami uczestniczyli w tej tajemnicy.

Pamiętają starsi, jak rygorystycznie przestrzegano przykazanie kościelne: "W czasach zakazanych, w Adwencie, w Wielkim Poście, wesel i zabaw nie urządzać". To przykazanie wyrosło kiedyś, przed wiekami, ze zrozumienia tajemnicy krzyża, którą nam Adwent odsłania. Ludzie podejmowali uczynki pokutne, wyrzekali się przyjemności, żeby upodobnić się do Chrystusa idącego wąską drogą krzyża. Częściej chodzili do kościoła. Stąd roraty, stąd oczyszczenie się w sakramencie pokuty, by już od początku tego okresu, który nam przybliża przyjście Pana, spotykać Go częściej i umacniać się mądrością Jego krzyża. Wielu ludzi szuka dodatkowych momentów skupienia, refleksji, modlitwy, nawet surowszego sposobu modlenia się: na kolanach, żeby wejść w tę atmosferę, jaką Adwent w sobie niesie - oczekiwania, tęsknoty i czuwania.

Od połowy grudnia rozpoczyna się drugi etap, przygotowujący już bezpośrednio do Świąt. Teksty są już nabrzmiałe niecierpliwością oczekiwania. "Niebiosa, spuśćcie Sprawiedliwego jak rosę, niech się otworzy ziemia i zrodzi Zbawiciela". "Radujcie się. Pan jest blisko". Czy ten wspaniały tekst, który powtarzamy w prefacji: "On już dzisiaj pozwala nam cieszyć się tajemnicą swojego Narodzenia, aby gdy przyjdzie, znalazł nas czuwających na modlitwie i pełnych wdzięczności".

A więc krzyż, moi drodzy. Krzyż, który pozwala nam zobaczyć prawdziwą drogę, jaką trzeba iść. Już przez to, że Bóg stał się człowiekiem w ogołoceniu, w ciasności ludzkiej kondycji, jest konkretna nauka i prawda, zasada życia. Wąska droga jest drogą dla nas, ma być regułą naszego życia. Równocześnie mamy świadomość, jaki jest kres tej drogi. W wizerunku krzyża Drera poprzez rany przebitych rąk i nóg widać promienie zmartwychwstania, które świecą w kierunku ludzi. Jest wiele takich pięknych wizerunków, które można brać do ręki i wpatrywać się.

Jesteśmy teraz w świątyni, gdzie błogosławiony Michał Giedroyć przed pięciuset laty klęczał przed wizerunkiem krzyża z głównego ołtarza. I "dobrze" klęczał, skoro nawet tu, w kaplicy, namalowano obraz, jak po drabinie krzyża wspina się do nieba. Bardzo wyraźna aluzja do tego, o czym mówimy. Krzyż, przedmiot, w który się wpatrujemy widząc w nim oblicze Chrystusa, staje się szczeliną, przez którą widać horyzonty nieba, królestwa Bożego, gdzie żyje Bóg. Dlatego ludzie w momencie śmierci całują krzyż Chrystusa. Trzymają go w ręku i wiedzą, że będą przebijać się poprzez ciemność ostatniej walki do światła zmartwychwstania.

Zauważmy na koniec tej refleksji, że stawanie się dojrzałym chrześcijaninem jest nieodłączne od przeżywania tych okresów roku kościelnego, głównie Paschy, Wielkanocy, ale i Adwentu. Od wpatrywania się w to, co pokazuje liturgia, by odkodowując znaki-słowa, rozumiejąc je coraz głębiej, coraz pełniej uczestniczyć w tej Rzeczywistości, którą znak nam przybliża.