Cele katechezy:
* przybliżenie postaci Ojca Św. Jana Pawła II jako autorytetu moralnego oraz jako Świadka Nadziei,
* przybliżenie nauki Jana Pawła II kierowanej do młodych ludzi,
* kształtowanie postawy życia w oparciu o naukę Jana Pawła II,
* zaproszenie młodzieży gimnazjalnej do włączania się w dzieło Dnia Papieskiego.
Metody: burza mózgów, pogadanka, praca z tekstem, wykład, ćwiczenia plastyczne (wykonanie plakatu).
Środki dydaktyczne: teksty, plakat, pisak, film video lub kaseta magnetofonowa, Encyklopedia.
Przebieg katechezy
Wstęp (czas trwania: 15 min)
A) Modlitwa w intencji Jana Pawła II.
B) Burza mózgów na temat autorytetu (co rozumiesz pod pojęciem autorytet?). Wyniki burzy mózgów zapisują uczniowie na tablicy. Podsumowaniem tej pracy jest odczytanie przez jednego z uczniów definicji "autorytetu" z Encyklopedii.
C) Następnie uczniowie wypisują na karteczkach trzy osoby, które są dla nich autorytetem. Wśród wymienionych osób powinna znaleźć się postać Jana Pawła II. Jeżeli nie, to katecheta podaje, że również Jan Paweł II stanowi dla wielu ludzi autorytet. W krótkim wykładzie katecheta przedstawia Jana Pawła II jako tego, z którego zdaniem liczą się wielcy tego świata, dostojnicy państwowi, przedstawiciele innych wyznań. Ojciec Święty porywa za sobą dzieci, młodzież, dorosłych i starszych.
D) Postawienie problemu: Co chce nam przekazać Ojciec Święty w swoim nauczaniu? Co jest treścią jego przepowiadania? [Można pokazać fragment filmu (bądź odtworzyć kasetę magnetofonową z fragm. przemówienia Papieża) z obojętnie jakiego spotkania młodzieży z Ojcem Świętym - np. Jubileuszowe spotkanie w Rzymie w roku 2000 lub inne spotkanie.]
Rozwinięcie (czas trwania: 20 min)
A) Praca z tekstem w grupach. Uczniowie odpowiadają na pytania:
1. O kogo wyraża troskę Jan Paweł II w swoim nauczaniu?
2. Do kogo bezpośrednio kieruje te słowa?
3. Jakie główne przesłanie płynie dla każdego człowieka?
Każda grupa przedstawia wyniki swojej pracy, zapisując hasła (główne przesłania) na kartkach papieru, które później przyczepione zostaną do wspólnego plakatu zatytułowanego: "Jan Paweł II - Świadek Nadziei".
Klasa zastanawia się nad ogólnymi treściami zawartymi w całym nauczaniu Jana Pawła II (wypisujemy je na tablicy, a pod koniec katechezy do zeszytu).
Klasa powinna w nauczaniu Ojca Świętego zauważyć:
- elementy napominania,
- wskazówki, jak żyć w dzisiejszym świecie,
- wskazanie na Osobę Jezusa Chrystusa, jako naszego Zbawcę, ale zarazem Nauczyciela, Mistrza, Przyjaciela,
- troskę o każdego człowieka, szczególnie pokrzywdzonego, cierpiącego,
- nadzieję pokładaną w młodzieży,
- słowa otuchy, pociechy,
- przeciwstawianie się złu, łamaniu praw człowieka,
- troskę o najuboższych.
B) Do plakatu, który powstaje na końcu pracy w grupach, można wykorzystać zdjęcia, wycinki z gazet kolorowych, przedstawiających Papieża, jak również jego spotkania z poszczególnymi grupami społecznymi.
C) W krótkim wykładzie katecheta przedstawia klasie inicjatywę przeprowadzania w Polsce "Dnia Papieskiego". Na koniec wspólnie z klasą zastanawia się, w jaki sposób można włączyć się w przeżywanie tego dnia, jak w nim uczestniczyć.
Zakończenie (czas trwania: 10 min)
A) Krótka pogadanka, podczas której zastanawiamy się, co to znaczy być "świadkiem nadziei", jakie wskazówki daje nam Jan Paweł II.
B) Zadanie domowe: Rozwiń myśl zawartą w stwierdzeniu Jana Pawła II wypowiedzianą w dniu inauguracji pontyfikatu (Watykan 22.10.1978 r.):
"...Wy jesteście przyszłością świata (...)
Wy jesteście nadzieją Kościoła (...)
Wy jesteście moją nadzieją ..."
C) Modlitwa:
Uczyń mnie Panie narzędziem Twojego pokoju,
Abym miłował, gdzie panuje nienawiść,
Abym przebaczał, gdzie jest obraza,
Abym łączył, gdzie jest kłótnia i zwada,
Abym mówił prawdę, gdzie jest fałsz,
Abym niósł wiarę, gdzie jest zwątpienie,
Abym wzbudzał nadzieję, gdzie dręczy rozpacz,
Abym rozpalił światło, gdzie panuje mrok,
Abym wniósł radość, gdzie nęka troska.
Spraw, abym nie szukał pocieszenia, lecz innych pocieszał,
Abym nie tylko pragnął zrozumienia, ale żebym innych zrozumiał,
Abym nie szukał miłości własnej, ale miłował drugich.
Albowiem, kto daje, ten otrzymuje,
Kto nie szuka swego, ten odnajduje,
Kto przebacza, temu zostaje przebaczone,
Bo umierając rodzimy się do życia wiecznego.
Teksty do pracy w grupach
Grupa 1:
"Wiara w Chrystusa i nadzieja, której On jest mistrzem i nauczycielem, pozwalają człowiekowi odnieść zwycięstwo nad samym sobą, nad tym wszystkim, co w nim jest słabe i grzeszne, a zarazem ta wiara i nadzieja prowadzą do zwycięstwa nad złem i skutkami grzechu w świecie nas otaczającym. Chrystus wyzwolił Piotra z lęku, który owładnął jego duszą na wzburzonym morzu. Chrystus i nam pozwala przetrwać najtrudniejsze chwile w życiu, jeżeli z wiarą i nadzieją zwracamy się do Niego o pomoc. «Odwagi! Ja jestem, nie bójcie się!» (Mt 14, 27). Mocna wiara, z której rodzi się nadzieja, cnota tak bardzo dziś potrzebna, uwalnia człowieka od lęku i daje mu siłę duchową do przetrwania wszystkich burz życiowych. Nie lękajcie się Chrystusa! Zaufajcie Mu do końca! On jedyny «ma słowa życia wiecznego» (por. J 6, 68). Chrystus nie zawodzi!" (Jan Paweł II, Jesteście wezwani do świadczenia o wierze i nadziei, Poznań 3 VI 1997 r. - homilia podczas spotkania z młodzieżą na placu Adama Mickiewicza.)
Grupa 2:
"Droga młodzieży, nie lękajcie się i nie czujcie się osamotnieni! Są przy was wasze rodziny, wychowawcy, kapłani. Jest z wami Papież. Przede wszystkim zaś jest z wami Jezus, który jako pierwszy okazał posłuszeństwo woli Ojca i pozwolił się przybić do krzyża, aby odkupić świat. Droga krzyża (...) jest właśnie drogą wskazaną przez Niego. Nie lękajcie się, młodzi strażnicy poranka nowego tysiąclecia, podejmować swoich zobowiązań misyjnych, które wypływają z waszego chrztu i bierzmowania. Jeśli zaś Chrystus wzywa was, byście służyli mu z jeszcze większym oddaniem przez kapłaństwo lub szczególną konsekrację, ofiarnie idźcie za Nim. U boku każdego z was stoi Maryja, młoda Dziewica z Nazaretu, która powiedziała «tak» Bogu i dała ludzkości Chrystusa. Niech wspomagają was liczni wasi rówieśnicy, których Kościół - uznając ich całkowitą wierność Ewangelii - wskazuje wam jako wzory do naśladowania i orędowników, których możecie wzywać" (Jan Paweł II, Nie lękajcie się, jest z wami Jezus, 5 IV 2001 r. - spotkanie z młodzieżą diecezji rzymskiej).
Grupa 3:
"Pan Jezus żąda od swoich uczniów, aby byli w świecie znakami; aby byli - gdziekolwiek żyją i pracują - widzialnymi i wiarygodnymi narzędziami Jego zbawczej obecności. Nie tylko słowami, ale nade wszystko określonym stylem życia, świadectwem wolnego serca i twórczego umysłu macie ukazywać, że Chrystus jest waszą radością i szczęściem. W tym celu należy unikać częstej dziś sytuacji, w której wiara nie przenika do życia, a życie jest oddzielone od wiary. Byt i egzystencja chrześcijanina winny być skupione wokół swego centralnego bieguna, którym jest więź z Jezusem Chrystusem; każdy będzie mógł wówczas powtarzać za Apostołem: «wiem, komu zawierzyłem» (2 Tm 1, 12). Podobnie jak poganie, którzy prosili Filipa: «Panie, chcemy ujrzeć Jezusa» (J 12, 21), albo jak postać, która ukazała się Pawłowi w widzeniu mówiąc: «Przybądź i pomóż nam» (por. Dz 16, 9), dzisiejsi ludzie szukają po omacku i pragną - choć często nieświadomie - poznać Jezusa, jedynego Zbawiciela. Droga młodzieży, wzywam was dziś, abyście odważnie i wiernie głosili Jezusa Chrystusa, zwłaszcza swoim rówieśnikom. I nie tylko mówili o Nim, ale także i przede wszystkim ukazywali Go. Widząc, jak żyjecie, wasi rodacy winni zadawać sobie pytanie, kto was prowadzi i co jest źródłem waszej radości. Będziecie mogli wówczas odpowiedzieć: «Chodźcie, a zobaczycie». Kościół bardzo liczy na to, że dzięki wam Chrystus będzie coraz lepiej znany i bardziej kochany. Podobnie jak apostołowie i niewiasty w poranek wielkanocny, tak i wy otrzymujecie misję, która jest misją wszystkich ochrzczonych i która rodzi się ze spotkania ze zmartwychwstałym Chrystusem (por. J 20, 11-21. 25). Miłość przynagla nas, abyśmy przekazywali tę Dobrą Nowinę, która przemienia nasze życie i losy świata" (Jan Paweł II, Wszystkim ukazujcie Jezusa, Damaszek, 7 V 2001 r. - spotkanie z młodzieżą w katedrze melchickiej Zaśnięcia Matki Bożej).
Grupa 4:
Słowa Chrystusa zmartwychwstałego: "Nie lękajcie się!" są nam potrzebne pod koniec drugiego millennium, może bardziej niż kiedykolwiek. Są potrzebne człowiekowi, który nie przestał się lękać i ma do tego liczne powody. (...) Słowa te są potrzebne wszystkim ludom i narodom całego świata. Trzeba, ażeby wracała do ich świadomości ta pewność, że istnieje ktoś, kto dzierży losy tego przemijającego świata, Ktoś kto ma klucze śmierci i otchłani. (...) A ten ktoś jest Miłością, Miłością uczłowieczoną, Miłością ukrzyżowaną i zmartwychwstałą, Miłością bez przerwy obecną wśród ludzi. Jest Miłością eucharystyczną. Jest nieustającym źródłem komunii. On jeden ma pełne pokrycie dla tych słów: "Nie lękajcie się!" (Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei 34).
Grupa 5:
"Bądźcie w tym świecie nosicielami wiary i nadziei chrześcijańskiej żyjąc miłością na co dzień. Bądźcie wiernymi świadkami Chrystusa zmartwychwstałego, nie cofajcie się nigdy przed przeszkodami, które piętrzą się na ścieżkach waszego życia. Liczę na was. Liczę na wasz młodzieńczy zapał i oddanie Chrystusowi. Znałem młodzież polską i nie zawiodłem się nigdy na niej. Świat was potrzebuje. Potrzebuje was Kościół. Przyszłość Polski od was zależy. Budujcie i umacniajcie na polskiej ziemi «cywilizację miłości»: w życiu osobistym, społecznym, politycznym, w szkołach, w uniwersytetach, parafiach, w ogniskach rodzinnych, które kiedyś utworzycie. Nie żałujcie na ten cel młodzieńczego entuzjazmu, wysiłku ani ofiary. «A Bóg, dawca nadziei, niech wam udzieli pełni radości i pokoju w wierze, abyście przez moc Ducha Świętego byli bogaci w nadzieję» (Rz 15, 13) (Jan Paweł II, Jesteście wezwani do świadczenia o wierze i nadziei, Poznań, 3 VI 1997 r. - homilia podczas spotkania z młodzieżą na placu Adama Mickiewicza).
Zespół redakcyjny:
Renata Chrzanowska, Ewa Janus, Ks. Jacek Junak CR, Izabela Ludwig,
Iwona Podolecka, Ks. Piotr Studnicki (przewodniczący zespołu), S. Julitta Szydlak,
Wioletta Szwej-Oświecińska, Marta Zubek